De kracht van LSD: luisteren,samenvatten, doorvragen.

Wil je jouw doelgroep betrekken bij je beslissing of ambitieuze (duurzame) doelen? Dan sta je ook voor de taak om te luisteren naar wat er bij deze mensen speelt. We weten uit ervaring dat dit niet altijd zo simpel is als het lijkt. Misschien heb je moeite met weerstand, of ben je bang voor iemands reactie op je plannen.

Bewust of onbewust bestaan er al aannames over je doelgroep, die niet altijd blijken te kloppen met de praktijk. Dat maakt participatie soms een moeilijk onderwerp. Toch kun je nooit ’teveel’ aan participatie doen!

Gelukkig zien we ook heel vaak dat in gesprek gaan met je bewoners makkelijker wordt als je hier zelf de tijd en aandacht voor neemt. Door je serieus te verdiepen in je doelgroep, ontdek je vaak verrassende aanknopingspunten waar je nog niet eerder aan gedacht hebt.

Je begrijpt waarom mensen iets (niet) doen. Of je snapt beter waarom een bestaande methode nog niet het gewenste effect heeft. Als je eerst tijd investeert in het leren kennen van je doelgroep, dan zullen meer mensen zich later in je project aangesproken voelen. Want: een ‘doelgroep’ bestaat tenslotte uit echte mensen!

Luisteren, samenvatten en doorvragen. (LSD!)

Luisteren is iets wat we als mens heel moeilijk vinden. Da’s niet zo gek, want we worden vandaag de dag voortdurend afgeleid.

Misschien herken je dat? Iemand zegt iets, maar je bent in gedachten al veel verder in de toekomst. Je denkt aan wat je vanavond gaat eten. Of iets wat je in het verleden fout hebt gedaan. Je monkey brain springt heen en weer.

Ook al zijn we fysiek bij iemand aanwezig, dan hebben we misschien onze telefoon op tafel gelegd, waardoor we virtueel bij anderen betrokken zijn.

Ook de (onbewuste) angst voor pijn kan ons belemmeren in het luisteren. We willen niet altijd horen wat iemand zegt, omdat het ons pijn doet of ongemakkelijk laat voelen. Daarom willen we ons (vaak onbewust) afschermen om echt naar iemand te luisteren. Maar als jij je realiseert dat dit ongemak onvermijdelijk is, kan dit juist een opening zijn tot het hebben van een echt gesprek.

Luisteren begint met echte aandacht en dit is iets waar je jezelf ook in kunt trainen. Het begint allemaal met jouw intentie, de wens om van elk gesprek iets te kunnen leren. Dit betekent dat je misschien veel minder aan het woord bent dan je gewend bent. Of dat je minder snel met een eigen ervaring op aankomt, waar je dat eerst wel zou doen. Het gaat dus gepaard met een andere mindset, uit je safety zone durven komen, ook als het gaat om een lastig onderwerp.

Samenvatten

Samenvatten is een waardevolle manier om structuur in een gesprek aan te brengen. Misschien heb je het al weleens geoefend in een cursus gesprekstechnieken of leiderschap. Als mens doen we dit samenvatten of structureren vaak al onbewust. Als je samenvat wat een ander zegt, herhaal je dit, waardoor je laat zien dat je echt naar een ander luistert.

Je gesprekspartner krijgt de kans om te bevestigen of je wat je hebt gehoord ook klopt en kan het aanvullen waar dit nodig is. Vind je dit samenvatten moeilijk om te doen? Dan kun je belangrijke steekwoorden opschrijven, zodat je een rode draad blijft houden in je gesprek. Dit heeft als resultaat dat je een beter overzicht krijgt van de belangrijke onderwerpen in het gesprek.

Doorvragen

Doorvragen helpt je vervolgens om te achterhalen of er nog informatie is die voor jou wel waardevol is, maar nog niet wordt gedeeld. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je gesprekspartner een bezwaar heeft, of last heeft van bepaalde privé-omstandigheden. Doordat diegene met wie je spreekt zich misschien schaamt, zal hij dit niet delen en daardoor denk jij misschien dat er sprake is van onwil of onkunde.

Er kunnen nu eenmaal bepaalde omstandigheden zijn, waar jij niet direct aan hebt gedacht. Dit zijn nu juist van die meningen of gevoelens, die voor je gesprekspartner wel heel bepalend zijn. Merk je dat dit bij jouw gesprek misschien ook aan de hand is, probeer het dan te benoemen, ook als dit lastig voor je is. Je hebt dan de mogelijkheid om het dan samen te bespreken en naar een oplossing zoeken.

Hoe kun je nu goed doorvragen? Misschien heb je ooit geleerd om heel vaak de ‘waarom’ vraag te stellen. Dit kan effectief zijn. Maar soms roept de waarom-vraag bij je gesprekspartner ook het gevoel op dat hij zich moet verantwoorden, of verplicht is om de reden te geven. Er zijn effectievere constructies om je vraag mee te beginnen.

Begin je vraag bijvoorbeeld eens met ‘wat maakt..’ Een goede vraag aan een inwoner of client zou kunnen zijn: ‘wat maakt dat je dat erg/moeilijk/aangenaam vindt?’. Stel jezelf open voor het antwoord.

Zo krijg je meer grip op de beweegredenen

Luisteren met aandacht voor je doelgroep kost tijd. Maar het is toch erg waardevol voor je hele (participatie) proces. Er ontstaat vaak inzicht in factoren die je niet meteen zou verwachten, maar die toch een belangrijke rol kunnen spelen. Het geeft je de kans om echt contact te krijgen met je doelgroep en een treffende oplossing te vinden voor je uitdaging.